Transport i spedycja

Dokumentacja w transporcie wodnym (morskim i żegludze śródlądowej)

1

Dokumentacja w transporcie wodnym (morskim i żegludze śródlądowej)

Nota bukingowa– dokument wystawiany przez armatora. To pisemne poświadczenie dla załadowcy (bukującego), że na danym statku, w danym porcie jego ładunek będzie przyjęty oraz zostanie dostarczony do odpowiedniego portu przeznaczenia w wyznaczonym terminie na umówionych warunkach.

Lista ładunkowa– dokument sporządzany przez spedytora i przekazywany zainteresowanym. Jest to spis towarów, które będą załadowane na statek. Na jej podstawie jest sporządzany sztauplan- dokładny plan rozmieszczenia ładunku na statku.

Czarter– potwierdzenie zawarcia umowy na transport ładunku. Występuje w różnych gałęziach transportu: morskim, lotniczym, żegludze śródlądowej. To umowa na jednorazową usługę, która zawiera wszystkie ustalenia. Należy negocjować je każdorazowo przed podpisaniem. Często używa się formularzy czarterowych, które zawierają najważniejsze warunki czarteru.

Manifest ładunkowy–  występujący również jako manifest załadunkowy lub manifest wyładunkowy. Zawiera spis wszystkich ładunków znajdujących się na statku w sposób pozwalający na ich bezproblemowe zidentyfikowanie, utworzony według portów przeznaczenia. Tworzony na podstawie informacji umieszczanych w konosamentach przez przewoźnika lub jego agenta. Informacje zamieszczone w manifeście ładunkowym: stawki frachtowe, dane odbiorców, nazwiska załadowców, waga i ilość towaru, numery listów przewozowych.

Nota gotowości– dokument składany przez kapitana statku czarterującemu, albo jego przedstawicielowi. Stwierdza przybycie statku trampowego do portu załadunku lub portu wyładunku i jego gotowość do czynności przeładunkowych (załadunek lub wyładunek towaru).

Kwit sternika– dokument potwierdzający załadowanie towaru na statek, sporządzany po załadunku. Informacje z kwitu sternika przenoszone są do konosamentu. Jeżeli w czasie załadunku zostaną zauważone uszkodzenia towaru, to ten fakt będzie odnotowany w tym dokumencie, a później w morskim liście przewozowym. W momencie wystawienia kwitu odpowiedzialność za transportowany ładunek przechodzi na przewoźnika. Zawiera informacje o ilości towaru, miejscu przeznaczenia, kiedy i na jaki statek towar ma być załadowany oraz w jakim porcie odbywa się załadunek. Jest to dokument tymczasowy, który zazwyczaj wymienia się na konosament. Osoba posiadająca kwit sternika jest upoważniona do odbioru listu przewozowego. Potwierdza przyjęcie, czy oddanie ładunku, ale nie przenosi prawa własności do niego. Podstawowe dane, które powinien zawierać: data załadunku, port załadunku, rodzaj, waga i ilość towaru, nazwa statku, stan towaru. Sporządzany jest przez osobę nadzorującą załadunek towaru na statek  i przekazywany przewoźnikowi.

Morski list przewozowy Sea Waybill– dokument potwierdzający zawarcie umowy  na transport morski między nadawcą ładunku a przewoźnikiem. Zapisane są w nim wszystkie warunki ustalone przed podpisaniem (zasady przewozu, prawa i obowiązki stron). Najczęściej występuje w formie elektronicznej. Nie ma obowiązku drukowania go, ani przesyłania do odbiorcy ładunku. Port przeznaczenia, czy armator nie musi go przechowywać. Wizualnie przypomina konosament, ze względu na układ rubryk, czy reguły przewozu na odwrocie.

Morski list przewozowy- Konosament Bill of Lading– najważniejszy dokument w transporcie morskim i wodnym śródlądowym. To dowód załadowcy, że wydał towar przewoźnikowi (załadował go na pokład statku). Dokładnie opisuje warunki przewozu i potwierdza zawarcie umowy. Wystawiany przez spedytora, musi być podpisany przez przewoźnika. Nie jest umową na transport ładunku, ale potwierdza przyjęcie towaru i zobowiązuje do dostarczenia go odbiorcy w określonym miejscu i czasie. Najczęściej wystawia się go w języku angielskim.

Podstawowe informacje zawarte w konosamencie:

  • odpowiedzialność przewoźnika za ładunek
  • zasady płatności
  • warunki załadunku, przeładunku, wyładunku towaru
  • warunki postępowania w szczególnych sytuacjach.

Rodzaje konosamentu:

  • liniowy dla przewozów regularnych, charterowy (mniej skomplikowany) dla żeglugi trampowej (nieregularnej, okazyjnej)
  • na towary załadowane lub przyjęte do załadunku
  • imienny lub na okaziciela
  • czysty/clean lub brudny/dirty w zależności od stanu przesyłki i jej opakowania

Nie ma określonej ilości oryginałów i kopii konosamentu. Wszystkie tracą na znaczeniu, gdy w czasie odbioru towaru w porcie przeznaczenia odbiorca przekazuje jeden oryginał. Często jednak kupujący uiszcza opłatę dopiero po przekazaniu wszystkich oryginałów (najczęściej trzech sztuk).

Konosament żeglugi śródlądowej– dokument, który potwierdza zawarcie umowy na transport towarów drogą wodną śródlądową. Wystawiany na imiennie określoną umowę. Potwierdza przyjęcie towaru przez przewoźnika lub załadowanie go na statek. Towar w miejscu przeznaczenia może odebrać posiadacz oryginalnego konosamentu, który musi być podpisany przez przewoźnika, kapitana statku, albo kogoś upoważnionego do dysponowania ładunkiem. Wystawienie konosamentu nie jest obowiązkowe. Jeśli załadowca tego nie wymaga, wystarczy uzupełnienie listu przewozowego. Składa się z oryginału, wtórnika i 5 kopii. Oryginał i dwie kopie przeznaczone są dla przedsiębiorstwa żeglugowego. Wtórnik dla opłacającego przewóz. Po jednej kopii dla nadawcy i odbiorcy przesyłki.