Środowisko to ogół elementów przyrodniczych, w tym także przekształconych w wyniku działalności człowieka, a w szczególności powierzchnię ziemi, kopaliny, wody, powietrze, krajobraz, klimat oraz pozostałe elementy różnorodności biologicznej, a także wzajemne oddziaływania pomiędzy tymi elementami. Ustawa opiera się na koncepcji zrównoważonego rozwoju tzn. rozwoju społeczno-gospodarczego, w którym następuje proces integrowania działań politycznych, gospodarczych i społecznych, z zachowaniem równowagi przyrodniczej oraz trwałości podstawowych procesów przyrodniczych, w celu zagwarantowania możliwości zaspokajania podstawowych potrzeb poszczególnych społeczności lub obywateli zarówno współczesnego pokolenia, jak i przyszłych pokoleń. Podstawowe zasady i cele zrównoważonego rozwoju: • zachowanie możliwości odtwarzania się zasobów naturalnych; • racjonalne użytkowanie zasobów nieodnawialnych i zastępowanie ich substytutami; • ograniczenie uciążliwości dla środowiska; • zachowanie różnorodności biologicznej; • zapewnienie obywatelom bezpieczeństwa ekologicznego; • tworzenie podmiotom gospodarczym warunków do uczciwej konkurencji o ograniczone zasoby i możliwość odprowadzania zanieczyszczeń.

Gospodarstwo rolne w systemie rolnictwa zrównoważonego jest traktowane jako przedsiębiorstwo produkcyjne i stanowi część otaczającego go ekosystemu, z którym jest nierozerwalnie związane. Gospodarstwo, oprócz celu produkcyjno-ekonomicznego i społecznego, powinno spełniać cel ekologiczny polegający na odpowiednim wykorzystaniu zasobów środowiska i utrzymaniu jego równowagi. Podmioty korzystające ze środowiska, obowiązane z mocy prawa oraz na mocy decyzji do pomiaru poziomu substancji lub energii w środowisku oraz wielkości emisji, gromadzą i przechowują dane z zachowaniem zasad określonych w ustawie i nieodpłatnie udostępniają informacje na potrzeby państwowego monitoringu środowiska, który obejmuje, uzyskiwane na podstawie badań monitoringowych, informacje w zakresie: – jakości powietrza, – jakości wód – powierzchniowych i podziemnych oraz morskich, – gleby i ziemi, – hałasu/ klimatu akustycznego, – promieniowania jonizującego i pól elektromagnetycznych, – monitoring przyrody (ptaków, gatunków i siedlisk przyrodniczych, lasów, środowiska przyrodniczego), – rodzajów i ilości substancji lub energii wprowadzanych do powietrza, wód, gleby i ziemi, – wytwarzania i gospodarowania odpadami.

Ochrona środowiska w Polsce jest przeciwdziałanie zanieczyszczeniom poprzez ustalanie warunków emisji dla użytkowników środowiska stanowiących podmioty ustawy. Organ ochrony środowiska może udzielić pozwolenia: – zintegrowanego, – na wprowadzanie gazów lub pyłów do powietrza, – na wytwarzanie odpadów. Pierwszy z wymienionych rodzajów pozwoleń obejmuje całość oddziaływań na środowisko, pozostałe to pozwolenia „sektorowe” na emisje określonych rodzajów substancji lub energii do wskazanych elementów środowiska. W przypadku obowiązku posiadania pozwolenia zintegrowanego nie są wymagane pozwolenia na wprowadzanie gazów lub pyłów do powietrza, na wytwarzanie odpadów, pozwolenie wodnoprawne na pobór wód oraz pozwolenie wodnoprawne na wprowadzanie ścieków do wód lub do ziemi. Pozwolenia zintegrowanego wymaga prowadzenie instalacji, której funkcjonowanie ze względu na rodzaj i skalę prowadzonej w niej działalności, może powodować znaczne zanieczyszczenie poszczególnych elementów przyrodniczych lub środowiska jako całości. Zgodnie z załącznikiem do Rozporządzenia Ministra Środowiska z dnia 27 sierpnia 2014 r. w sprawie rodzajów instalacji mogących powodować znaczne zanieczyszczenie poszczególnych elementów przyrodniczych albo środowiska jako całości (Dz. U. z 2014 r. poz. 1169) w działalności rolniczej, w przypadku chowu lub hodowli drobiu lub świń są to instalacje: – powyżej 40 000 stanowisk dla drobiu , – powyżej 2000 stanowisk dla świń o wadze ponad 30 kg, – powyżej 750 stanowisk dla macior. Uzyskania pozwolenia zintegrowanego wymagają również instalacje: • do uboju zwierząt o zdolności produkcyjnej ponad 50 t tusz/dobę; • do obróbki i przetwórstwa, poza wyłącznym pakowaniem, produktów spożywczych lub paszy z przetworzonych lub nieprzetworzonych: – surowców pochodzenia zwierzęcego (oprócz mleka) o zdolności produkcyjnej ponad 75 t wyrobów gotowych/dobę, – surowców pochodzenia roślinnego o zdolności produkcyjnej ponad 300 t wyrobów gotowych/dobę lub 600 t wyrobów gotowych na dobę, przy założeniu, ze instalacja jest eksploatowana nie dłużej niż przez 90 kolejnych dni w danym roku; • do obróbki i przetwórstwa mleka o zdolności przyjmowania obliczonej jako wartość średnia w stosunku do produkcji rocznej, ponad 200 t mleka/dobę; • do unieszkodliwiania lub odzysku padłych lub ubitych zwierząt lub produktów ubocznych pochodzenia zwierzęcego o zdolności produkcyjnej ponad l0 t/dobę.

Wpływ rolnictwa na środowisko, które użytkuje ponad 60% ogólnej powierzchni kraju jest istotnym elementem presji na środowisko. Działalność produkcyjna w rolnictwie może negatywnie wpływać na wody powierzchniowe i podziemne, glebę, czy powietrze. Niewłaściwe stosowanie przemysłowych środków produkcji takich jak nawozy sztuczne i środki ochrony roślin może prowadzić do zaniku naturalnej flory i fauny, zakłócać gospodarkę wodną i mikroklimat, i w konsekwencji niekorzystnie wpływać na wiele ekosystemów. Negatywny, chociaż trudny do oszacowania w wartościach materialnych wpływ rolnictwa może wiązać się z przekształceniami krajobrazu wiejskiego wprowadzającymi doń obce formy zabudowy o charakterze przemysłowym. Skutkami niewłaściwego zagospodarowania przestrzennego w działalności rolniczej, często nieprzewidywanymi, czy wręcz niedocenianymi w dokumentach planistycznych rozwoju gmin, jest degradacja i zubożenie środowiska przyrodniczego. Prowadzenie bardzo intensywnej produkcji rolnej stwarza szczególne zagrożenie dla środowiska i może powodować jego degradację poprzez: – zanieczyszczenie wód powierzchniowych i środowiska gruntowo-wodnego w wyniku niewłaściwego stosowania nawozów, zwłaszcza azotowych i fosforowych, – zanieczyszczenie gleb i wód pozostałościami chemicznych środków ochrony roślin, – nieprawidłową gospodarkę ściekową w obrębie gospodarstw, w tym nieszczelności zbiorników bezodpływowych na ścieki lub ich nieodpowiedniego oczyszczenia przed wprowadzaniem do wód lub do ziemi, – intensyfikację różnych form erozji gleb i zmniejszenie ich żyzności, – emisję do powietrza substancji gazowych pochodzących z intensywnego chowu lub hodowli zwierząt, tj.: amoniak, siarkowodór, metan, dwutlenek węgla, – emisję do powietrza substancji pyłowych pochodzących z intensywnego chowu lub hodowli zwierząt, tj. pył ze ściółki, magazynów mieszalni pasz, suszarni zbóż czy innych obiektów gospodarskich, – zmiany w krajobrazie i wyginięcie poszczególnych gatunków fauny i flory.

Ustawa z dnia 10 lipca 2007 r. o nawozach i nawożeniu (tekst jednolity Dz.U z 2021 r. poz. 76 z późn. zm.) określa nawozy jako produkty przeznaczone do dostarczania roślinom składników pokarmowych lub zwiększania żyzności gleb albo zwiększania żyzności stawów rybnych. Zgodnie z tą ustawą wyróżnia się następujące rodzaje nawozów przeznaczonych do rolniczego wykorzystania: • nawozy mineralne - nawozy nieorganiczne produkowane w drodze przemian chemicznych, fizycznych lub przerobu surowców mineralnych, w tym wapno nawozowe, także zawierające magnez oraz nawozy pochodzenia organicznego; • nawozy oznaczone „NAWÓZ WE” – spełniające wymagania rozporządzenia nr 2003/2003 • nawozy naturalne: – obornik, gnojówka i gnojowica, – odchody zwierząt gospodarskich, z wyjątkiem odchodów pszczół i zwierząt futerkowych, bez dodatków innych substancji, – guano; • nawozy organiczne – nawozy wyprodukowane z substancji organicznej lub z mieszanin substancji organicznych, w tym komposty, także wyprodukowane przy udziale dżdżownic; • nawozy organiczno-mineralne – mieszaniny nawozów mineralnych i organicznych; • środki wspomagające uprawę roślin – środki poprawiające właściwości gleby8 , stymulatory wzrostu9 i podłoża do upraw; • podłoże do upraw – materiał inny niż glebę, w tym substraty, w którym są uprawiane rośliny. Wymagania dotyczące przechowywania i stosowania nawozów mineralnych i naturalnych reguluje ww. ustawa i akty wykonawcze. Nawozy należy stosować i przechowywać w sposób nie powodujący zagrożeń dla zdrowia ludzi lub zwierząt lub środowiska naturalnego. Prawidłowe przechowywanie nawozów chroni przed przedostawaniem się niebezpiecznych substancji do wody i gleby. Nawozy mineralne, organiczne i organiczno-mineralne Zgodnie z art. 24, ust. 1-3 ustawy, nawozy mineralne (w tym oznaczone znakiem „NAWÓZ WE”), organiczne i organiczno-mineralne. Środek poprawiający właściwości gleby – substancje dodawane do gleby w celu poprawy jej właściwości lub jej parametrów chemicznych, fizycznych, fizykochemicznych lub biologicznych; 9 Stymulator wzrostu – związek organiczny lub mineralny lub jego mieszanina, korzystnie wpływająca na rozwój roślin lub inne procesy życiowe roślin, nie dotyczy regulatora wzrostu będącego środkiem ochrony roślin w rozumieniu przepisów o ochronie roślin. Stymulatory wzrostu w postaci stałej przechowuje się w opakowaniach jednostkowych, bądź luzem w pryzmach formowanych na utwardzonym i nieprzepuszczalnym podłożu, po ich przykryciu materiałem wodoszczelnym, zgodnie z instrukcją ich stosowania i przechowywania. Nie dopuszcza się składowania w pryzmach saletry amonowej i nawozów zawierających azotan amonowy w ilości, która odpowiada zawartości azotu całkowitego powyżej 28%. Nawozy mineralne, w tym oznaczone znakiem „NAWÓZ WE”, organiczne, organiczno mineralne i środki wspomagające uprawę roślin, w postaci płynnej przechowuje się w zamkniętych opakowaniach lub w szczelnych, przystosowanych do tego celu zbiornikach, (art. 24, ust. 5). Nawozy (w tym „NAWÓZ WE”) i środki wspomagające uprawę roślin, w postaci stałej, przewożone luzem, powinny być zabezpieczone przed ich rozsypywaniem się, pyleniem i zamoknięciem. Natomiast w postaci płynnej powinny być przewożone w zamkniętych i szczelnych opakowaniach, zbiornikach lub cysternach, (art. 2, ust. 1-2). Podłoża do upraw w postaci stałej przechowuje się w opakowaniach jednostkowych lub luzem w pryzmach formowanych na utwardzonym i nieprzepuszczalnym podłożu, po ich przykryciu materiałem wodoszczelnym. Nawozy naturalne Zgodnie z Rozporządzeniem Rady Ministrów z dnia 12 lutego 2020 r. w sprawie Programu działań mających na celu zmniejszenie zanieczyszczenia wód azotanami pochodzącymi ze źródeł rolniczych oraz zapobieganie dalszemu zanieczyszczeniu (Dz.U z 2020 r. poz. 243; pkt 1.4) nawozy naturalne płynne i stałe przechowuje się w sposób bezpieczny dla środowiska zapobiegając przedostawaniu się odcieków do wód i gruntu oraz kiedy ich wykorzystanie rolnicze nie jest możliwe. Obecnie podmioty prowadzące produkcję rolną tym działy specjalne produkcji rolnej, oraz działalność, w ramach której są przechowywane odchody zwierzęce lub stosowane nawozy, zapewniają przechowywanie nawozów naturalnych płynnych w szczelnych zbiornikach (dno i ściany) o pojemności gromadzącej co najmniej 4-miesięczną produkcję tego nawozu. Przy czym zbiorniki te powinny być przykryte osłoną elastyczną lub pływającą. Warunki techniczne, dla zbiorników określa Rozporządzenie Ministra Rolnictwa i Gospodarki Żywnościowej z dnia 7 października 1997 r. w sprawie warunków technicznych, jakim powinny odpowiadać budowle rolnicze i ich usytuowanie (Dz.U z 2014 r. poz. 81, § 6). W przypadku zamkniętych zbiorników na płynne odchody zwierzęce oprócz nieprzepuszczalnego dna i ścian powinny być szczelnie przykryte (z wyłączeniem części znajdującej się pod budynkiem inwentarskim, stanowiących technologiczne wyposażenie tego budynku) oraz mieć wlot wentylacyjny i zamykany otwór wejściowy). Obornik może być przechowywany w budynku inwentarskim o nieprzepuszczalnym podłożu kiedy zwierzęta gospodarskie utrzymywane są na głębokiej ściółce. Możliwe jest tymczasowe formowanie pryzma obornika, bezpośrednio na gruntach rolnych, ale trzeba przestrzegać zasad określonych w programie działań. Podmioty prowadzące chów lub hodowlę zwierząt gospodarskich w liczbie mniejszej lub równej 210 DJP; dostosowują powierzchnię lub pojemności posiadanych miejsc do przechowywania nawozów naturalnych 31.12.2024 r. Pozostali prowadzący większą produkcję muszą to uczynić do 31.12.2021 r. Należy zapewnić nieprzepuszczalne miejsce na obornik na 5 miesięcy oraz szczelny zbiornik na 6 miesięcy. Informacje o sposobie obliczania wymaganej pojemności zbiorników lub powierzchni miejsc do przechowywania nawozów naturalnych zamieszczone są w programie działań. Pomocna może być też aplikacja na stronie CDR Brwinów w zakładce PRODUKCJA ROLNA – Program azotanowy – Narzędzia pracy doradczej. Aplikacja do sporządzania planu nawożenia azotem. Aplikacja do wyliczania maksymalnych dawek azotu

Celem nawożenia jest zaspokojenie potrzeb pokarmowych roślin w stopniu umożliwiającym uzyskanie wysokich plonów dobrej jakości. Dla prawidłowego rozwoju i plonowania roślin niezbędne jest ich zrównoważone żywienie wszystkimi składnikami pokarmowymi. Deficyt jakiegoś makro- czy nawet mikroelementu zmniejsza efektywność wykorzystania innych składników pokarmowych przez roślinę. Każdy gatunek rośliny charakteryzuje się swoistym składem pod względem zawartości makro- i mikroelementów. Stąd pobieranie poszczególnych składników pokarmowych też jest różne. Celem nawożenia jest zaspokojenie potrzeb pokarmowych roślin w stopniu umożliwiającym uzyskanie wysokich plonów dobrej jakości. Dla prawidłowego rozwoju i plonowania roślin niezbędne jest ich zrównoważone żywienie wszystkimi składnikami pokarmowymi. Deficyt jakiegoś makro- czy nawet mikroelementu zmniejsza efektywność wykorzystania innych składników pokarmowych przez roślinę. Każdy gatunek rośliny charakteryzuje się swoistym składem pod względem zawartości makro- i mikroelementów. Stąd pobieranie poszczególnych składników pokarmowych też jest różne. Pokrywanie potrzeb pokarmowych roślin, w warunkach konkretnego pola, odbywa się poprzez nawożenie roślin. Plan nawożenia ułatwia racjonalne zarządzanie nawożeniem w gospodarstwie. Umożliwia poprawne planowanie nawożenia na kolejne lata. Obejmuje rozdział nawozów pod poszczególne rośliny i pola uprawne, z uwzględnieniem odczynu i zasobności gleby na podstawie analiz gleby wykonywanych przynajmniej przez okręgowe stacje chemiczno-rolnicze. Realizacja planu nawożenia w gospodarstwie powinna zapewniać maksymalne wykorzystanie składników z nawozów naturalnych i organicznych oraz azotu wiązanego przez rośliny motylkowe. Ustawa Prawo wodne zobowiązuje podmioty prowadzące produkcję rolną, w tym działy specjalne produkcji rolnej oraz podmioty prowadzące działalność, w ramach której są przechowywane odchody zwierzęce lub stosowane nawozy do opracowania planu nawożenia azotem. Plan nawożenia azotem opracowuje się najpóźniej do dnia rozpoczęcia stosowania nawozów na podstawie planu. Planowane dawki nawozów na poszczególne działki rolne (uprawy) powinny uwzględniać potrzeby pokarmowe roślin i warunków siedliska. Plan nawożenia azotem mają obowiązek opracować: • prowadzący chów lub hodowlę: – drobiu powyżej 40 000 stanowisk lub – świń powyżej 2 000 stanowisk dla świń o wadze ponad 30 kg lub – 750 stanowisk dla macior oraz nabywający od tych gospodarstw nawóz naturalny lub produkt pofermentacyjny; • posiadający gospodarstwo rolne: – powyżej 100 ha UR; lub – uprawiający uprawy intensywne powyżej 50 ha (Załącznik nr 7 Programu Działań) lub – utrzymujący obsadę większą niż 60 DJP wg stanu średniorocznego; • nabywający nawóz naturalny lub produkt pofermentacyjny do bezpośredniego rolniczego wykorzystania w celu nawożenia lub poprawy właściwości gleby, od podmiotu importującego nawóz naturalny lub produkt pofermentacyjny z terytoriów państw trzecich. Poza tym podmiot, który prowadzi chów lub hodowlę: – drobiu powyżej 40 000 stanowisk lub – świń powyżej 2 000 stanowisk dla świń o wadze ponad 30 kg lub – 750 stanowisk dla macior: ma również obowiązek: - zaopiniować plan nawożenia azotem w okręgowej stacji chemiczno-rolniczej najpóźniej do dnia rozpoczęcia stosowania nawozów – z pozytywną opinią‚ - uiścić stosowną opłatę za zaopiniowany plan nawożenia, - doręczyć kopię opracowanego planu nawożenia azotem wraz z pozytywną jego opinią: wójtowi, burmistrzowi lub prezydentowi miasta oraz organowi Inspekcji Ochrony Środowiska (najpóźniej do dnia rozpoczęcia stosowania nawozu (produktu pofermentacyjnego).

Niewłaściwe stosowanie i przechowywanie środków ochrony roślin stwarza zagrożenie dla zdrowia ludzi, zwierząt, organizmów pożytecznych, może prowadzić do skażenia środowiska, szczególnie wód gruntowych i powierzchniowych. W celu uniknięcia, czy ograniczenia ujemnych skutków oddziaływania środków ochrony roślin, konieczna jest znajomość zasad prawidłowego postępowania z tymi środkami. Nadzór nad zdrowiem roślin, zapobieganiem zagrożeniom związanym z obrotem, konfekcjonowaniem i stosowaniem środków ochrony roślin oraz potwierdzeniem sprawności technicznej sprzętu do ich stosowania sprawuje Państwowa Inspekcja Ochrony Roślin i Nasiennictwa (PIORiN). Przechowywanie środków ochrony roślin Rozporządzenie Ministra Rolnictwa i Rozwoju Wsi z dnia 22 maja 2013 r. w sprawie sposobu postępowania przy stosowaniu i przechowywaniu środków ochrony roślin (Dz. U. z 2013 r. poz. 625) wskazuje, że: • środki ochrony roślin przechowuje się w oryginalnych opakowaniach, uniemożliwiając ich kontakt z żywnością, napojami lub paszą; • miejsce (obiekt) przechowywania środków powinno być tak zabezpieczone, aby: – nie zostały one przypadkowo spożyte lub przeznaczone do żywienia zwierząt, – były niedostępne dla dzieci, – nie spowodowały: skażenia wód powierzchniowych i podziemnych w rozumieniu przepisów Prawa wodnego, skażenia gruntu na skutek wycieku lub przesiąkania w głąb profilu glebowego, czy przedostania się do systemów kanalizacyjnych (§ 2). Opakowania jednostkowe środków ochrony roślin powinny być szczelnie zamknięte i zaopatrzone w etykietę, w języku polskim. Poza tym miejsce (obiekt) przechowywania środków ochrony roślin przeznaczonych dla użytkowników profesjonalnych, powinno być: – położone w odległości nie mniejszej niż 20 m od studni oraz zbiorników i cieków wodnych, chyba że środki są przechowywane na utwardzonej nawierzchni z betonu szczelnego lub z innych trwałych materiałów izolacyjnych, nieprzepuszczalnych dla cieczy; – zamknięcie w taki sposób, aby było niedostępne dla osób trzecich. Po zakończonej pracy niewykorzystane środki ochrony roślin oraz opakowania po zużytych środkach ochrony roślin zwraca się niezwłocznie do magazynu/miejsca przeznaczonego do składowania środków ochrony roślin. Środków ochrony roślin nie wolno przechowywać z innymi artykułami np.: paszami, nasionami, ziarnem, lekami, żywnością itp. Wymagania w zakresie bezpieczeństwa i higieny pracy przy stosowaniu i magazynowaniu środków ochrony roślin określa szczegółowo Rozporządzeniem Ministra Rolnictwa i Rozwoju Wsi z dnia 24 czerwca 2002 r. w sprawie bezpieczeństwa i higieny pracy przy stosowaniu i magazynowaniu środków ochrony roślin oraz nawozów mineralnych i organiczno–mineralnych (Dz. U. z 2002 r. Nr 99, poz. 896) Na drzwiach wejściowych do pomieszczeń zamkniętych przeznaczonych do produkcji roślinnej, w których zastosowano środki ochrony roślin, należy umieścić informację o zastosowanym środku, jego toksyczności i czasie trwania prewencji dla ludzi, a także o zakazie wstępu osobom postronnym i nieposiadającym odpowiednich środków ochrony indywidualnej, jak: odzież ochronna, rękawice i buty, sprzęt do ochrony układu oddechowego oraz osłony twarzy i oczu. Na drzwiach zewnętrznych magazynu należy umieścić napis: „MAGAZYN ŚRODKÓW OCHRONY ROŚLIN”. Magazyn powinien być wyposażony w: • system wentylacji: – awaryjnej  uruchamiany z zewnątrz i od wewnątrz magazynu, zapewniający co najmniej 10-krotną wymianę powietrza w ciągu godziny, – ciągłej  uruchamiany z zewnątrz magazynu, godzinę przed rozpoczęciem pracy, zapewniający co najmniej 3-krotną wymianę powietrza w ciągu godziny; • okna z szybami ograniczającymi oddziaływanie promieni słonecznych; • instalację elektryczną gazoszczelną i pyłoszczelną; • oddzielną bezodpływową kanalizację, wyposażoną w urządzenia służące do neutralizacji powstałych ścieków; • środki ochrony indywidualnej w zależności od występujących zagrożeń; • apteczki zawierające środki do udzielania pierwszej pomocy w przypadku zatrucia środkami ochrony roślin; • sprzęt i urządzenia do składowania, przemieszczania i spiętrzania środków ochrony roślin; • przyrządy do pomiaru temperatury i wilgotności w magazynie. Ponadto w magazynie w widocznym miejscu należy umieścić: – wykaz przechowywanych w nim środków ochrony roślin, – instrukcję bezpieczeństwa i higieny pracy uwzględniającą zasady składowania środków ochrony roślin, – numery telefonów najbliższego centrum powiadamiania ratunkowego lub zakładu opieki zdrowotnej. Posadzki w magazynie powinny być wykonane z materiałów niepalnych, łatwo zmywalnych, ograniczających poślizg oraz odpornych na uderzenia i działanie substancji żrących. Środki ochrony roślin należy przechowywać w oryginalnych opakowaniach pogrupowanych według ich przeznaczenia.

Z ustawy o odpadach wynika, że zakaźne odpady weterynaryjne unieszkodliwia się przez termiczne przekształcanie w spalarniach odpadów niebezpiecznych. Sposób postępowania ze zwierzętami padłymi określają ustawa o odpadach oraz ustawa o utrzymaniu czystości i porządku w gminach, a także przepisy weterynaryjne. Przykładowo gminy znakują obszary dotknięte lub zagrożone chorobą zakaźną zwierząt. Unieszkodliwianie padłych zwierząt pochodzących z gospodarstw indywidualnych lub wielkotowarowych może być realizowane wyłącznie w zakładach utylizacyjnych posiadających zezwolenie i spełniających warunki do utylizowania takich odpadów oraz dysponujących specjalistycznymi środkami transportu do ich przewozu. Wykaz zakładów zajmujących się usługami utylizacyjnymi obejmującymi zbiór, transport i unieszkodliwienie padłych zwierząt gospodarskich znajduje się na stronie internetowej Agencji Restrukturyzacji i Modernizacji Rolnictwa (ARiMR) www.arimr.gov.pl https://www.arimr.gov.pl/pomoc-krajowa/dofinansowanie-kosztow-utylizacji-padlychzwierzat-gospodarskich Na dole strony jest link Archiwalne informacje – otwórz, a później w akapicie Dofinansowanie kosztów utylizacji padłych zwierząt gospodarskich w 2020 r. (kolejny 2021,2022.) szukać następnie wiersza: Informacja o numerach telefonów, pod które można zgłaszać odbiór padłych zwierząt – otwórz ARiMR dofinansowuje usługi utylizacji zwierząt gospodarskich tj.: bydła, owiec, kóz, koni oraz świń. Pomoc może otrzymać producent rolny prowadzący gospodarstwo rolne w rozumieniu przepisów o podatku rolnym lub dział specjalny produkcji rolnej (spełniający kryterium mikro, małego lub średniego przedsiębiorstwa). Szczegóły strona ARiMR. Padłe zwierzęta nie mogą być zakopywane w ziemi lub zagrzebywane w pryzmach obornika czy kompostu. Odpady komunalne to odpady powstające w gospodarstwach domowych, a także odpady niezawierające odpadów niebezpiecznych pochodzące od innych wytwórców odpadów, które ze względu na swój charakter lub skład są podobne do odpadów powstających w gospodarstwach domowych: niesegregowane (zmieszane) odpady komunalne pozostają niesegregowanymi (zmieszanymi) odpadami komunalnymi, nawet jeżeli zostały poddane czynności przetwarzania odpadów, która nie zmieniła w sposób znaczący ich właściwości.

Podczas oceny dobrostanu zwierząt należy odpowiedzieć na cztery pytania: • Czy zwierzęta są odpowiednio żywione? • Czy zwierzęta są utrzymywane są w odpowiednich warunkach? • Czy zwierzęta są zdrowe? • Czy zachowanie zwierząt odzwierciedla ich zoptymalizowane stany emocjonalne? Ostatnie kwestia może być najbardziej innowacyjnym i kontrowersyjnym aspektem. Mówiąc najprościej, odnosi się ona do faktu, że zwierzęta nie powinny odczuwać strachu, bólu, frustracji lub jakiegokolwiek innego negatywnego stanu emocjonalnego, przynajmniej w przewlekły lub bardzo intensywny sposób. Te cztery pytania pozwalają stworzyć zestaw 12 kryteriów, na których powinien opierać się każdy system oceny dobrostanu. Kryteria te, pogrupowane odpowiednio wg. czterech pytań, są następujące: Odpowiednie karmienie • Brak długotrwałego głodu • Brak długotrwałego pragnienia Odpowiednie warunki bytowania • Komfort miejsca odpoczynku • Komfort termiczny • Swoboda ruchowa Dobry stan zdrowia • Brak obrażeń • Brak chorób • Brak bólu wywołanego przez procedury takie jak kastracja, obcinanie ogonów, usuwanie rogów itp. Odpowiednie zachowanie • Wyrażanie odpowiedniego zachowania społecznego charakteryzujące się równowagą pomiędzy aspektami negatywnymi (np. agresja) oraz pozytywnymi. • Właściwa ekspresja innych zachowań, np. równowaga między aspektami negatywnymi (np. stereotypowe zachowanie) i pozytywnymi. • Dobre relacje człowiek-zwierzę, zwierzęta nie boją się ludzi. • Pozytywny stan emocjonalny

Warunkiem uzyskania płatności bezpośrednich jest utrzymywanie wszystkich gruntów rolnych a w szczególności grunty, które nie są już wykorzystywane do celów produkcyjnych w dobrej kulturze rolnej, czyli przy zachowaniu minimalnych norm dotyczących zachowaniu wymogów ochrony środowiska. Wymagania dotyczące utrzymywania gruntów rolnych w dobrej kulturze rolnej są zawarte w Rozporządzeniu Ministra Rolnictwa i Rozwoju Wsi z dnia 7 kwietnia 2004 roku (DZ. U. nr 65 poz. 600) w sprawie minimalnych wymagań utrzymania gruntów rolnych w dobrej kulturze rolnej. Normy Dobrej Kultury Rolnej to: • Ustanowienie stref buforowych wzdłuż cieków wodnych: Nawozy na gruntach rolnych stosuje się w odległości co najmniej 5 m, a w przypadku gnojowicy 10 m, od brzegu: - jezior i zbiorników wodnych o powierzchni do 50 ha, - cieków wodnych, - rowów, z wyłączeniem rowów o szerokości do 5 m liczonej na wysokości górnej krawędzi brzegu rowu, - kanałów. Nawozy stosuje się na gruntach rolnych w odległości co najmniej 20 m od: - brzegu jezior i zbiorników wodnych o powierzchni powyżej 50 ha, - ujęć wody, jeżeli nie ustanowiono strefy ochronnej, - obszarów morskiego pasa nadbrzeżnego. • Przestrzeganie procedur wydawania zezwoleń w celu nawadniania Nawadnianie gruntów rolnych wodą podziemną za pomocą deszczowni lub pobór wody powierzchniowej lub podziemnej w ilości większej niż 5 m3 na dobę w celu nawadniania są możliwe po uzyskaniu pozwolenia wodnoprawnego w trybie określonym w przepisach prawa wodnego. • Ochrona wód podziemnych przed zanieczyszczeniem niebezpiecznymi substancjami Zabrania się wprowadzania bezpośrednio i pośrednio do wód podziemnych substancji szczególnie szkodliwych w zakresie, w jakim dotyczy to działalności rolniczej, z zastrzeżeniem sytuacji, kiedy te substancje są zawarte w ściekach bytowych i komunalnych. Zabrania się również wprowadzania do gleby substancji szczególnie szkodliwych, w zakresie, w jakim dotyczy to działalności rolniczej, z zastrzeżeniem sytuacji, kiedy rolnik posiada pozwolenie wodnoprawne i przestrzega warunków w nim zawartych lub substancje te są zawarte w ściekach bytowych i komunalnych. • Minimalna pokrywa glebowa Powierzchnię stanowiącą co najmniej 30% gruntów ornych, położonych na obszarach zagrożonych erozją wodną, wchodzących w skład gospodarstwa rolnego, pozostawia się pod pokrywą glebową w terminie co najmniej od dnia 1 listopada do dnia 15 lutego. • Minimalne zagospodarowanie terenu odzwierciedlające warunki danego miejsca w celu ograniczenia erozji W przypadku gruntów ornych położonych na stokach o nachyleniu powyżej 20o, gruntów tych: - nie wykorzystuje się pod uprawę roślin wymagających utrzymywania redlin wzdłuż stoku; - nie utrzymuje się jako ugór czarny. Na gruntach ornych, o nachyleniu powyżej 20o, wykorzystywanych pod uprawę roślin wieloletnich utrzymuje się okrywę roślinną lub ściółkę w międzyrzędziach. • Utrzymanie poziomów materii organicznej gleby za pomocą odpowiednich praktyk, w tym zakaz wypalania rżysk Zabrania się wypalania gruntów rolnych. • Zachowanie cech krajobrazu (zakaz przycinania żywopłotów i drzew w okresie wylęgu i chowu ptaków) Zabrania się: 1) niszczenia drzew będących pomnikami przyrody, objętych ochroną na podstawie przepisów ustawy o ochronie przyrody; 2) niszczenia rowów, których szerokość nie przekracza 2 m; 3) niszczenia oczek wodnych, w rozumieniu przepisów o ochronie gruntów rolnych i leśnych, o łącznej powierzchni mniejszej niż 100 m2; 4) przycinania drzew i żywopłotów w okresie od 15 kwietnia do 31 lipca z wyłączeniem wierzb, drzew owocowych i zagajników o krótkiej rotacji – znajdujących się w obrębie działki rolnej.

Praca w rolnictwie jest pracą specyficzną i odmienną, niż praca w innych sektorach gospodarki narodowej. Rolnik przede wszystkim nie ma jednego stanowiska, ale wykonuje pracę różne, które wymagają odmiennych umiejętności. Jednocześnie narażony on jest na wielorakie niebezpieczeństwa. Zagrożenia te różnią się między sobą rodzajem i specyfiką w zależności jaka czynność jest wykonywana. Do najczęstszych zagrożeń występujących w gospodarstwach rolnych zaliczamy: - zagrożenia mechaniczne, - zagrożenia chemiczne i pyłowe, - niekorzystne warunki termiczne oraz czynniki atmosferyczne, -zagrożenia biologiczne, - zagrożenia prądem elektrycznym, - zagrożenia hałasem, -upadek z wysokości, -zagrożenia przy spawaniu. Zagrożenia mechaniczne są to wszelkie zagrożenia powodowane przez czynniki mechaniczne. Te z kolei należy rozumieć, jako wszelkie czynniki fizyczne, które mogą doprowadzić do lżejszych lub cięższych urazów, a nawet do śmierci poszkodowanego. Są on powodowane mechanicznym oddziaływaniem na człowieka maszyny i jej elementów, przedmiotów oraz narzędzi pracy. Zagrożenia te mogą być powodowane przez czynniki mechaniczne występujące zarówno podczas normalnego funkcjonowania maszyny, narzędzia lub innego przedmiotu pracy, jak i przez czynniki powstałe na skutek zakłóceń, uszkodzeń bądź też awarie. Zagrożenia mechaniczne mogą być powodowane przez: • przemieszczające się maszyny oraz transportowane przedmioty, • ruchome elementy robocze maszyn i urządzeń, • ostre, wystające elementy, • spadające przedmioty, • płyny pod ciśnieniem, • śliskie, nierówne powierzchnie, • ograniczone przestrzenie, • żywe zwierzęta. Do najczęstszych urazów wywołanych przez czynniki mechaniczne zaliczamy: • zgniecenia, bądź zmiażdżenia, • obcięcie np. palców u rąk, • potłuczenie, • nakłucia lub przekłucia, • otarcia, skaleczenia, • złamania, zwichnięcia. Znaczna część wypadków powstaje z powodu niewłaściwego uchwycenia i trzymania narzędzi oraz niewłaściwym zabezpieczeniu maszyny oraz urządzenia w czasie postoju lub w ruchu, z powodu braku lub z niewłaściwego stanu osłon i zabezpieczeń maszyn oraz urządzeń. Do zagrożeń chemicznych występujących w gospodarstwie rolnym, możemy zaliczyć przede wszystkim środki ochrony roślin, nawozy, paliwa oraz smary. Środki ochrony roślin, czyli pestycydy niszczą bakterie, chwasty czy szkodniki. Mają również szkodliwy wpływ na zdrowie człowieka. Rolnik najbardziej jest narażony na działanie pestycydów podczas: • przygotowywania roztworów np. do opryskiwania lub zaprawiania nasion, • rozprowadzania oprysków za pomocą opryskiwacza sadowniczego z użyciem ciągnika, bądź ręcznych opryskiwaczy, • podlewania roślin, • pracy w pomieszczeniach, w których przetrzymywane są preparaty, • czyszczenia i naprawy sprzętów potrzebnych do rozprowadzania środków ochrony roślin, • gospodarowania odpadami pestycydów, czyli pustymi i uszkodzonymi opakowaniami po preparatach. Aby zmniejszyć ryzyko bezpośredniego kontaktu z pestycydami stosuj odpowiednie środki ochrony indywidualnej w postaci ubrań ochronnych, rękawic, obuwia, gogli oraz sprzętu ochrony układu oddechowego. Zagrożenia pyłowe powstają najczęściej podczas takich procesów jak mielenie, szlifowanie, kruszenie, bronowanie, młócenie, cięcie drewna, siew, nawożenie, przesypywanie nawozów lub innych sypkich substancji. Należy pamiętać, że źródłem zapylenia może być również tzw. pylenie wtórne, powstające z pyłów zalegających powierzchnie maszyn i urządzeń, konstrukcji, mebli i podłóg. Do niebezpiecznych pyłów, zagrażającym życiu człowieka zaliczamy: • pyły zawierające związki krzemu, • pyły drzewne, powstające podczas cięcia bądź szlifowania drewna (do najniebezpieczniejszych należą pyły drewna twardego oraz pochodzące od najpospolitszego drzewa w naszym kraju, jakim jest sosna). • pyły toksyczne (do pyłów takich mogących wystąpić w rolnictwie zaliczane są przede wszystkim pyły powstające z nawozów sztucznych podczas ich przygotowywania, przesypywania oraz rozsiewania, a także pyły zawierające wapno). • Inne pyły zawierające: azbest, cement, węgiel kamienny i brunatny, wełnę mineralną oraz pyły pochodzące z kamieni szlifierskich. Niekorzystne warunki termiczne i czynniki atmosferyczne mają bardzo duży wpływ na oddziaływanie człowieka. Biorąc pod uwagę, że większość prac na gospodarstwie wykonywana jest na otwartej przestrzeni, znaczący wpływ mają panujące warunki atmosferyczne. Także warunki w pomieszczeniach takich jak spichlerze, stodoły, obory uzależnione są od panujących warunków atmosferycznych na zewnątrz. Część prac może być wykonywana przez rolników na przemian, w pomieszczeniach i poza nimi, stąd może dojść do osłabienia organizmu. Oprócz tego rolnicy podczas wykonywania swoich prac narażeni są na duże skoki temperatur, różną wilgotność oraz na opady atmosferyczne. Pod nazwą zagrożenia biologiczne kryje się wiele zagrożeń związanych z działaniem biologicznych czynników szkodliwych. Biologiczne czynniki szkodliwe to mikro- i makroorganizmy oraz substancje przez nie wytwarzane, które wywierają szkodliwy wpływ na organizm człowieka i mogą wywoływać choroby zawodowe, zwłaszcza układu oddechowego i skóry. Wyróżnić możemy trzy grupy biologicznych czynników szkodliwych: • czynniki zakaźne pochodzenia zwierzęcego ( wirusy, bakterie, pierwotniaki i grzyby), • alergie i toksyny wytwarzane przez rośliny uprawne, • alergie i toksyny wytwarzane przez drobnoustroje roślin i zwierząt. Szkodliwe czynniki biologiczne występują w pyłach organicznych i są uwalniane w dużych ilościach do powietrza wdychanego przez rolnika. Mają one działanie zakaźne, alergizujące, toksyczne, drażniące oraz rakotwórcze. Zagrożenia prądem elektrycznym. Rolnik wykonując swoją prace w gospodarstwie używa wielu urządzeń elektrycznych, których niewłaściwe użytkowanie może stać się przyczyną wielu wypadków oraz chorób. Porażenia i oparzenia prądem elektrycznym najczęściej spowodowane są: • wadliwą budową urządzeń, • nieprzestrzeganiem przepisów bezpieczeństwa pracy, • brakiem odpowiedniej wiedzy o zagrożeniach jakie niesie użytkowanie urządzeń elektrycznych, • nieostrożnością. Bardzo niebezpiecznym zagrożeniem spowodowanym używaniem wadliwych lub nieodpowiednich urządzeń elektrycznych jest ryzyko wybuchu, które może w konsekwencji doprowadzić do pożaru, zwłaszcza w strefach narażonych na takie niebezpieczeństwo. Osoby przebywające zbyt długi czas w pobliżu urządzeń, które generują duże napięcie, narażone są na niebezpieczeństwo szkodliwego oddziaływania pól elektrycznych i elektromagnetycznych. Ad. f) Ponieważ praca w rolnictwie uzależniona jest w dużej mierze od działania maszyn, zagrożenie hałasem staje się prawie nieodłącznym elementem prac polowych. Maszynami odpowiedzialnymi za hałas są m.in.: ciągniki, kombajny zbożowe, kosiarki pokosowe, młocarnie, rozdrabniacze, dojarki, sortowniki do ziemniaków, przecinarki do metalu, wiertarki, spawarki. Maszyną mogącą stworzyć główne źródło hałasu, a jednocześnie najbardziej powszechną jest ciągnik. Jeżeli poziom hałasu jest większy od dopuszczalnego lub jeżeli czujemy, że poziom tego hałasu jest trudny do zniesienia, należy zastosować ochronniki słuchu. Zagrożenia upadkiem z wysokości mogą wynikać zarówno z pracy na wysokościach, jak i z pracy w zagłębieniach i w ich pobliżu. Na podstawie danych KRUS wynika, że do upadków z wysokości dochodzi najczęściej na źle zabezpieczonych/skonstruowanych drabinach, na schodach o niewłaściwej konstrukcji oraz w niezabezpieczonych otworach zrzutowych i kanałach gnojowych. Upadki takie kończą się urazami kończyn dolnych – skręceniami, złamaniami oraz potłuczeniami, a także urazami barku, obojczyka, ale również trwałym kalectwem spowodowanym uszkodzeniem układu nerwowego, a nawet śmiercią. Upadek z wysokości w gospodarstwie rolnym może wystąpić przy: • pracach remontowo-budowlanych (np. w trakcie budowy nowych budynków, naprawy dachów, remontu pomieszczeń gospodarczych), • układaniu różnego rodzaju przedmiotów, materiałów (np. skrzyń z owocami na środkach transportu najczęściej stosowanych w rolnictwie), • pracach z użyciem drabin, • pracy w sadownictwie (np. podczas zrywania owoców), • przy uporządkowywaniu, remontowaniu, czyszczeniu sprzętu rolniczego, maszyn, przyczep itp. Główną przyczyną zagrożeń dla ludzi wykonujących pracę na wysokości jest posługiwanie się niewłaściwym sprzętem oraz niesprawnością sprzętu np. drabin z uszkodzonymi, bądź zabrudzonymi szczeblami, brak zabezpieczeń przed rozsuwaniem się itp. Zagrożenia występujące przy spawaniu, to przede wszystkim niebezpieczeństwo promieniowania optycznego, emisja ciepła oraz iskry i rozpryski stopionego metalu. Promieniowanie optyczne jest to promieniowanie elektromagnetyczne o długości fal w zakresie od 1 mm do 1 mm. Promieniowanie optyczne można podzielić na: • promieniowanie nadfioletowe, • promieniowanie widzialne (światło), • promieniowanie podczerwone. Do najczęściej spotykanych technologicznych źródeł promieniowania optycznego w gospodarstwach rolnych należą spawarki gazowe oraz elektryczne.

Zadania gminy oraz obowiązki właścicieli nieruchomości dotyczące utrzymania czystości i porządku określa Ustawa z dnia 13 września 1996 r. o utrzymaniu czystości i porządku w gminach (tekst jednolity Dz. U. z 2020 r. poz. 1439) i ustawa o odpadach. Utrzymanie czystości i porządku w gminach należy do obowiązkowych zadań własnych gminy. Każda gmina powinna mieć uchwalony regulamin utrzymania czystości i porządku na swoim terenie. Regulamin ten jest aktem prawa miejscowego, który uchwala rada gminy, po wcześniejszym zasięgnięciu opinii państwowego powiatowego inspektora sanitarnego. Zadania gminy to między innymi: • utrzymanie czystości i porządku w gminie; • objęcie wszystkich właścicieli nieruchomości na terenie gminy systemem gospodarowania odpadami komunalnymi; • nadzorowanie gospodarowani odpadami komunalnymi, w tym realizacja zadań powierzonych podmiotom odbierającym odpady komunalne od właścicieli nieruchomości; • ustanowienie selektywnej zbiórki odpadów komunalnych typu: papier, metal, tworzywa sztuczne, szkło, opakowania wielomateriałowe i odpady ulegające biodegradacji, w tym opakowania; • tworzenie punktów selektywnej zbiórki odpadów komunalnych, łatwo dostępny dla mieszkańców gminy, w celu zbiórki: przeterminowanych leków i chemikaliów, zużytych baterii i akumulatorów, zużytego sprzętu elektrycznego i elektronicznego, mebli i odpadów wielkogabarytowych, zużytych opon, odpadów zielonych oraz odpadów budowlanych i rozbiórkowych stanowiących odpady komunalne; • prowadzenie działań informacyjnych i edukacyjnych w zakresie prawidłowego gospodarowania odpadami komunalnymi, w szczególności selektywnej ich zbiórki; • udostępnianie na stronie internetowej urzędu gminy oraz w sposób zwyczajowo przyjęty informacje o: – podmiotach odbierających odpady komunalne od właścicieli nieruchomości, – miejscach zagospodarowania przez podmioty odbierające odpady komunalne od właścicieli nieruchomości zmieszanych odpadów komunalnych, odpadów zielonych oraz pozostałości z sortowania odpadów komunalnych przeznaczonych do składowania, – punktach selektywnego zbierania odpadów komunalnych, ze wskazaniem rodzajów przyjmowanych odpadów oraz dni i godzin ich przyjmowania, – zbierających zużyty sprzęt elektryczny i elektroniczny na terenie gminy, - adresach punktów zbierania odpadów folii, sznurka oraz opon, powstających w gospodarstwach rolnych lub zakładów przetwarzania takich odpadów; • określenie wymagań wobec osób utrzymujących zwierzęta domowe w zakresie bezpieczeństwa i czystości w miejscach publicznych; • zapobieganie bezdomności zwierząt zgodnie z przepisami o ochronie zwierząt; • zapewnienie zbierania, transportu i unieszkodliwiania zwłok bezdomnych zwierząt; • znakowanie obszarów dotkniętych lub zagrożonych chorobą zakaźną zwierząt; • utrzymywanie czystości i porządku na przystankach komunikacyjnych, położonych na jej obszarze, w tym przy drogach publicznych bez względu ich kategorię; • zapobieganie zanieczyszczaniu ulic, placów i terenów otwartych; • prowadzenie ewidencji: – zbiorników bezodpływowych na ścieki; – przydomowych oczyszczalni ścieków dla opracowania planu rozwoju sieci kanalizacyjnej; – umów zawartych na odbieranie odpadów komunalnych od właścicieli nieruchomości; • zapewnienie budowy, utrzymania i eksploatacji własnych lub wspólnych z innymi gminami regionalnych instalacji do przetwarzania odpadów komunalnych wg przepisów; • zapewnienie osiągania odpowiednich poziomów recyklingu, przygotowania do ponownego użycia i odzysku innymi metodami niektórych odpadów oraz ograniczenia masy odpadów komunalnych ulegających biodegradacji przekazywanych do składowania. Obowiązki właścicieli nieruchomości17 to między innymi: • wyposażenie nieruchomości w pojemniki służące do zbierania odpadów komunalnych; • utrzymywanie pojemników na odpady w odpowiednim stanie sanitarnym, porządkowym i technicznym; • przyłączenie nieruchomości do istniejącej sieci kanalizacyjnej lub, gdy budowa sieci kanalizacyjnej jest technicznie lub ekonomicznie nieuzasadniona, wyposażenie nieruchomości w zbiornik bezodpływowy nieczystości ciekłych lub w przydomową oczyszczalnię ścieków bytowych: – przyłączenie nieruchomości do sieci kanalizacyjnej nie jest obowiązkowe, jeżeli nieruchomość jest wyposażona w przydomową oczyszczalnię ścieków spełniającą wymagania określone w odrębnych przepisach; • zbieranie powstałych na terenie nieruchomości odpadów komunalnych zgodnie z regulaminem gminy; • gromadzenie nieczystości ciekłych w zbiornikach bezodpływowych; • pozbywanie się zebranych na terenie nieruchomości odpadów komunalnych oraz nieczystości ciekłych w sposób zgodny z przepisami. Nadzór nad realizacją obowiązków nałożonych na właścicieli sprawuje wójt, burmistrz lub prezydent miasta. Właściciele nieruchomości, którzy pozbywają się z terenu nieruchomości nieczystości ciekłych, oraz właściciele nieruchomości, którzy nie są obowiązani do ponoszenia opłat za gospodarowanie odpadami komunalnymi na rzecz gminy, są obowiązani do udokumentowania w formie umowy korzystania z usług wykonywanych przez: – gminną jednostkę organizacyjną lub przedsiębiorcę posiadającego zezwolenie na prowadzenie działalności w zakresie opróżniania zbiorników bezodpływowych i transportu nieczystości ciekłych lub – gminną jednostkę organizacyjną lub przedsiębiorcę odbierającego odpady komunalne od właścicieli nieruchomości, wpisanego do rejestru działalności regulowanej przez okazanie takich umów i dowodów uiszczania opłat za te usługi.

Odpowiedz na kilka pytań i uzyskaj Certyfikat ukończenia szkolenia